Woonnieuws Amsterdam

dinsdag 12 oktober 2010

AMSTERDAMSE GESCHIEDENIS: DE INDISCHE BUURT

De Indische buurt is een wijk in het stadsdeel Oost van de gemeente Amsterdam. De aanzet tot de wijk werd gegeven in de vroege 20e eeuw, onder invloed van de sterke bevolkingsgroei die Amsterdam daaraan voorafgaand had meegemaakt.

De Javastraat gezien in Westelijke richting naar de Celebesstraat, 1908.


De bouw van de wijk kwam pas goed op gang op de golf van economische groei die volgde op de voltooiing van het Noordzeekanaal in 1876 en de ingebruikname van het Merwedekanaal in 1892. De buurt werd aan het begin van de twintigste eeuw gebouwd om de toestroom van havenarbeiders naar Amsterdam op te vangen. Toen vanaf de jaren zestig de havens in Oost niet meer in gebruik waren, werd de buurt een echte woonwijk.
Zoals in de meeste Indische buurten in Nederland herinneren de straatnamen aan Nederlands-Indië, Neerlands koloniale trots van weleer. Op de naambordjes lees ik de namen van zo ongeveer alle bekende eilanden in de archipel zoals Borneo (het huidige Kalimantan), Celebes (Sulawesi), Madoera en Timor en oude plaatsnamen zoals Batavia (Jakarta), maar ook van minder bekende begrippen zoals de voormalige residentie Djambi, de eilanden Banka en Riouw en het district Kramat in het voormalige Batavia. Met een pijnlijke gevoel voor historische accuraatheid zijn er twee Atjehstraten, de 'Eerste' en de 'Tweede'. Nederland voerde eind negentiende eeuw immers twee oorlogen tegen het toenmalige onafhankelijke sultanaat in het noorden van Sumatra.
De Dappermarkt ligt middenin de Indische buurt. In 1910 is de Dapperstraat (tegelijk met de Albert Cuyp, de Ten Katestraat en de Lindengracht) door de gemeente Amsterdam officieel aangewezen als ventstraat. In 2006 en 2007 is deze drukbezochte markt uitgeroepen tot beste markt van Nederland.

Totdat de spoorlijn bij het Muiderpoortstation op een dijklichaam werd gezet, lag de Indische buurt tot 1939 relatief geïsoleerd achter de spoorlijn. Doordat de wijk nog altijd is weggestopt achter spoorbruggen in een hoek van de stad, heeft het een heel eigen multicultureel karakter. De afgelopen tien jaar is er veel veranderd: er worden nog steeds huizenblokken gerenoveerd en de brede Javastraat is opgeknapt. Door de uitponding van woningen door de woningbouwverenigingen is er een goed aanbod van starterswoningen waardoor de diversiteit van de buurt sterk is toegenomen.